Het begrip Dry January – na de feestdagen een maand lang geen alcohol drinken – is in Engeland in 2013 ontstaan. Miljoenen Britten doen er inmiddels aan mee: in januari 2016 probeerde maar liefst 16 procent van alle volwassen Britten een maand lang van de alcohol af te blijven. Deelnemers zeggen dat ze meer energie hebben, beter en dieper slapen en gewicht verliezen. Ook in Nederland begint het fenomeen aan terrein te winnen.
Redenen
Twee belangrijke redenen om een maand geen alcohol te drinken:
- Je wordt je in die maand bewust van de rol die alcohol speelt in je leven.
- Een maand niet drinken is veel beter voor je gezondheid. Voor je lever, je huid, je
conditie en je gewicht.
Ook interesse om een maand geen alcohol te drinken? Doe voorafgaand aan deze maand een Health Check als nulmeting en een Health Check na afloop om de resultaten voor je gezondheid te meten. Lees meer over een Health Check >>
Stoppen met alcohol drinken in combinatie met gezondheidseffecten’ is actueel!
Het NTR-televisieprogramma De Kennis van Nu gaat over veertien gematigde drinkers die een ‘droge maand’ hielden. Een maand niet drinken levert significante voordelen op voor de gezondheid blijkt uit onderzoek van het Radboud UMC.
De proefpersonen werden fitter, hun cholesterol daalde, buikvet nam af en de waardes in het bloed die wijzen op een prikkeling van de lever en het verval van levercellen, daalden.
Zodra de proefpersonen weer gingen drinken, verdween het gezondheidseffect.
Er is nog een experiment geweest
Onder veertien redactieleden van New Scientist, waarbij ze met het hele team een maand geen alcohol dronken, kwam na dertig dagen en medische onderzoeken naar voren dat ze:
- gemiddeld vijftien procent minder vet in hun lever hadden;
- zestien procent minder glucose in hun bloed;
- Bovendien vielen ze gemiddeld anderhalve kilo af, zonder hun dieet aan te passen.
Als je een maand niet drinkt, wat doet dat met je gezondheid?
Wat zijn nu écht de voordelen als je dit doet? Volgens Willemijn Vollebregt van het Trimbos-instituut brengt het (tijdelijk) stoppen met alcohol drinken veel voordelen met zich mee en zijn die zelfs al binnen een maand merkbaar. Zo slaap je niet alleen stukken beter zonder een slok op, ook zal de concentratie merkbaar toenemen.
Maar er zijn nog veel meer voordelen:
1. Je lever normaliseert
Voor 1 glas alcohol moet je lever 1,5 uur werken. Door slechts een maand lang niet te drinken, begint de lever zich te herstellen. Op het moment dat alcohol niet meer door de lever afgebroken hoeft te worden, heeft het tijd om andere gifstoffen af te breken. Bizar maar waar: alcohol krijgt bij de afbraak van gifstoffen altijd voorrang bij de lever. Door overmatig alcoholgebruik raakt de afbraakfunctie van de lever verstoord. ‘De lever heeft een goede herstelcapaciteit. Een maand niet drinken zorgt ervoor dat het orgaan meer lucht krijgt en het littekenweefsel niet verder wordt aangetast.’
2. Minder medische klachten
Volgens Vollebregt zullen ook bepaalde medische klachten afnemen. Het drinken van alcohol beïnvloedt bijvoorbeeld je immuunsysteem. Ook worden depressies en angsten versterkt door alcohol. Last van maagzuur? Deze klachten zullen ook verminderen door je glas te laten staan.
3. Zonder alcohol slaap je beter
Nog een bijkomend voordeel van een tijdje niet drinken is dat het goed is
voor je nachtrust. “Na drie weken stoppen verbetert de kwaliteit van het
slapen. “Met alcohol slaap je sneller in, maar uiteindelijk slaap je minder
diep en rust je dus minder goed uit.”
Kortom de kwaliteit van je slaap wordt beter. Je lichaam hoeft namelijk minder
energie te steken in de afbraak van alcohol en daardoor voel je je fitter en
meer uitgerust.
Als je stopt met alcohol drinken, neem je dan ook meteen voor om meer te slapen, want slaaptekort is funest voor je wilskracht, stelt psychologe Kelly McGonigal van Stanford University. Te weinig slaap verstoort de werking van het hersengebied dat verantwoordelijk is voor het nemen van beslissingen en het controleren van impulsen. En aangezien je van stoppen met drinken beter gaat slapen werkt dit twee kanten op.
4. Mentaal
De redactieleden van New Scientist zeiden dat ze zich scherper voelden in de maand van geheelonthouding, en dat hun geheugen verbeterde. Ervaringen: de mentale gesteldheid verbetert al vrij snel, je voelt je fitter, beter uitgerust en scherper en alerter, na een maand onthouding van alcohol.
5. Alcohol en je brein
Alcoholgebruik heeft een sterke invloed op de hersenen en met name op dat deel wat verantwoordelijk is voor zelfcontrole en het sociale functioneren. Door vermindering van de zelfcontrole en het vermogen om na te denken voor je iets doet, is er meer kans op impulsieve reacties en zijn er minder remmingen.
6. Gewichtsverlies
Vollebregt: „Wie wat kilootjes te zwaar is, kan afvallen door het schrappen van alcohol. Niet zo gek, want alcohol bevat veel calorieën. En wat extra kilo’s eraf, kan natuurlijk nooit kwaad.” Stoppen met drinken betekent minder inname van calorieën. Alcohol vertraagt ook de afbraak van vet uit je voeding.
Calorieën
- 1 wijntje = 82 kcal
- 1 biertje = 102 kcal
- Mixje = 146 kcal (vergelijkbaar met een kroket)
7. Een betere huid
Het is bewezen dat alcohol je huid grauw, droog en onzuiver maakt. Dat komt omdat alcohol de communicatie tussen je zenuwen en andere lichaamsdelen verslechtert en dat geldt ook voor de huid. Wie veel drinkt, krijgt vaak ook rode wangen, doordat de bloedvaten minder goed functioneren. Door het glas te laten staan, zal je huid zichtbaar verbeteren. Daarnaast droogt alcohol de huid ook uit omdat het de aanmaak van het antidiuretisch hormoon tegengaat. Hierdoor moet je vaker naar het toilet en ontstaat er een verstoorde vochthuishouding.
Drinken is een gewoonte
Drinken is zo gewoon geworden dat het bijna raar is als je niet drinkt.” Ook voor je lichaam wordt drinken normaler naarmate je het vaker en meer doet. Bart Vemer, GZ-psycholoog (kliniek in Amsterdam), vertelde dat wanneer je gewend bent elke dag om vijf uur een biertje te drinken, je lichaam en hersenen zich vanaf vier uur al warmdraaien voor de aankomende alcoholische versnapering. Je lichaam stoomt zich als het ware klaar om de consumptie te verwerken.
“Je lever komt in een andere stand, en het gebied in je hersenen dat aan alcohol denkt wordt actief en zegt ‘Komt er nog wat van?’ In eerste instantie zijn de impulsen fysiek, maar door de reactie van het lichaam worden gedachten en gevoelens ontketend. Daardoor is het ook zo lastig om te stoppen – omdat die behoeftes niet direct weggaan en je chagrijnig of moe wordt. Pas na verloop van tijd nemen deze symptomen af, omdat je lichaam doorkrijgt dat dat drankje simpelweg niet meer komt.”
Wanneer zijn de eerste effecten voelbaar?
Dat zal voor iedereen verschillen. De één zal dat snel voelen, bij de ander kan dat een paar weken duren.
De gouden tip: stel mensen in je omgeving op de hoogte van je plannen, zodat je ze kunnen ondersteunen. Wie helemaal gezond wil doen, kiest niet de hele tijd voor suikerhoudende frisdrank, maar drinkt juist veel water.
Wat zijn de grootste valkuilen? En hoe tackel je die?
Als je een maand niet gaat drinken moet je beseffen dat je een patroon moet doorbreken. Het is goed om je daar van tevoren bewust van te zijn en een alternatief te bedenken. Natuurlijk komen er reacties van je omgeving. Wees voorbereid op vragen uit je omgeving, maar maak het niet groter dan het is. Veel mensen zullen je actie juist waarderen. Wees eerlijk en vertel waarom je een maand niet drinkt.
Meten = Weten
Het is bekend wat de verwachte risicovoordelen zijn voor je lichaam als je een maand stopt met alcohol drinken, maar is het niet helder om de effecten daadwerkelijk te meten?
Health check (HC)
Het doen van een Health check is altijd raadzaam. De bloeddruk, cholesterolwaarden en/of het bloedsuikergehalte kunnen jarenlang te hoog zijn zonder dat je het merkt. Dit geeft de eerste 10-15 jaar veelal geen klachten. Orgaanschade kan worden verkleind als deze in een eerder stadium wordt vastgesteld.
Health check voor- en na een maand stoppen met alcohol
Juist dit is het moment om het effect te meten wat het met je lichaam doet. Tijdens de HC voor en na het stoppen met alcohol drinken worden 15 waarden gemeten:
- Bloeddruk;
- Gewicht;
- Buikomvang (BOV) is het meten van het slechte vet;
- BMI (Body Mass Index); een waarde die de verhouding tussen lengte en gewicht weergeeft. Het berekenen BMI wordt aanbevolen voor het inschatten van de hoeveelheid lichaamsvet. De BOV geeft het slechte vet aan.
- lichaamsvetpercentage is de hoeveelheid lichaamsvet als percentage van het totale lichaamsgewicht;
- skeletspiermassa t.o.v. lichaamsmassa makkelijker energie verbranden en minder makkelijk vet wordt aangemaakt;
- Basaal metabolisme: die calorieën die men moet eten om het lichaam voldoende energie te geven om te functioneren;
- Visceraal vetniveau: is het vet dat de inwendige organen omringt en is nauw verbonden met de levensstijl. Te hoog niveau kan leiden tot welvaartsziekten;
- Meten van de longfunctie naar de elasticiteit longweefsel.
Via een vingerprik:
- Glucose;
- Het Totaal Cholesterol: Een optelling van enkele typen vetten, namelijk het LDL cholesterol plus de triglyceriden plus het HDL cholesterol;
- HDL: Het goede cholesterol en beschermt tegen hart- en vaatziekten. HDL cholesterol is de schoonmaker van de bloedbaan wanneer het gaat om LDL cholesterol;
- LDL: het slechte cholesterol en kan hart- en vaatziekten veroorzaken;
- Triglyceriden: vetten in bloed die door het lichaam als energiebron gebruikt worden. Triglyceriden verhogen het proces van aderverkalking en het versnellen en hart- en vaatziekten. Maakt LDL deeltjes (foute cholesterol) nog agressiever voor de vaatwand;
- Ratio: Verhouding tussen het totaalcholesterol en het HDL en een goede voorspeller hart- en vaatziekten.